En dan is er herfst…

vliegenzwam
Vliegenzwam

We hebben er een tijdje op moeten wachten, maar de herfst is nu volop aanwezig in ons land. Het blad ligt als een deken over het gras en de bossen kleuren nog prachtig geel, rood en bruin. Als gids in opleiding bij IVN Oude IJsselstreek heb ik elke twee weken een excursie met een bepaald thema. En zo was begin november het onderwerp paddenstoelen aan de beurt. Na een lange, droge periode was dit thema al een keer verplaatst vanwege het ontbreken van zwammen en schimmels. Maar een regenachtige weekje zorgde er voor dat binnen enkele dagen de paddenstoelen uit de grond schoten. Op zaterdagochtend 5 november stond onze groep dan ook klaar bij de parkeerplaats van kasteel Slangenburg om met dertig cursisten en een zestal docenten op pad te gaan door het bos.

schubbige-inktzwam
Geschubde inktzwam

Na zo’n twintig meter wandelen lopen we al tegen de eerste paddenstoelen aan. Een metertje van het pad af stonden daar een aantal prachtige exemplaren op ons te wachten, waaronder de geschubde inktzwam in allerlei stadia. Deze herkende ik nog wel! Ook vorig jaar heb ik deze zwam regelmatig gespot en zelfs beschreven in mijn natuurdagboek. Kenmerkend voor deze zwam zijn de schubben, maar ook de zwarte inktachtige vloeistof die in het laatste stadium er werkelijk vanaf druipt. In de beginfase is deze inkt nog niet zichtbaar, het zijn dan tonvormige, witte paddenstoelen die pas later omvormen naar een zwart gerande hoed met een steel.

rode-koolzwam
Rode koolzwam

Maar wat is eigenlijk de functie van deze inkt? Ik moet even zoeken maar uiteindelijk vind ik deze functie in een boekje voor kinderen. De inkt druipt naar beneden en het lijkt of de hoed erin oplost. Behalve de steel en een klein stukje van de hoed blijft er vrijwel niets van over. En met dit oplossen van de hoed druipen de sporen van de paddenstoel met de inkt naar de grond, waar vervolgens weer nieuwe inktzwammen uit ontstaan. We lopen een stukje verder en opnieuw stuiten we op verschillende soorten paddenstoelen. Allerlei kleuren vinden we, variërend van wit naar geel, oranjebruin, rood, kopergroen tot bijna zwart.

rechte-koraalzwam
Rechte koraalzwam

De volgende vraag dient zich aan: Hoe stellen we nu vast wat we gevonden hebben? Ondanks onze spiegeltjes blijkt de zoektocht naar plaatjes, buisjes en vormen van de lamellen een erg lastige klus. We klimmen over rotte boomstammen, gaan op de knieën en dalen af in greppels om nóg iets dichter bij te komen en de determinatiekenmerken goed in beeld te krijgen. Gelukkig zijn onze docenten wat meer ervaren in het zoeken en vinden van de juiste soort en we komen uit op de rechte koraalzwam, de kopergroenzwam, de rode koolzwam en zo kan ik nog wel even door zwammen…

kopergroenzwam
Kopergroenzwam

Want uiteindelijk vinden we zo’n vijftig verschillende soorten, een prachtige score voor een zaterdagochtend! Thuis gekomen probeer ik aan de hand van de foto’s en mijn veldgidsen nog wat terug te zoeken en te benoemen. Dat valt dus écht niet mee! Wat maakt een zwam een zwam en wanneer is het een boleet, een russula of een mycena? Misschien moet ik me voorlopig toch maar even beperken tot het herkennen van een paar verschillende soorten en vooral genieten van deze sprookjesachtige kabouterdorpjes!

2 gedachten over “En dan is er herfst…

  1. Wat een leuk stukje heb je weer geschreven. Fijn dat je zoveel plezier hebt in deze opleiding. Je leert ook erg veel van de wereld om ons heen. Het zal steeds interessanter worden om met jou een wandeling te maken!
    Liefs, Herriët

    Geliked door 1 persoon

Plaats een reactie